Sygnatura:
6300 Weryfikacja zgłoszeń celnych co do wartości celnej towaru, pochodzenia, klasyfikacji taryfowej; wymiar należności celny
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: I SA/Rz 763/08
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2009-06-15
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie i przyznano prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych
Sędziowie:
Zofia Borowicz /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Borowicz po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia J. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rz. z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Rz 763/08 w zakresie wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi J. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. z dnia […] września 2008 r., nr […] w przedmiocie zgłoszenia celnego postanawia: 1. uchylić zaskarżone postanowienie; 2. przyznać skarżącej spółce prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w kwocie przekraczającej 1000 ( jeden tysiąc) złotych; 3. w pozostałej części zażalenie oddalić. NSA/post. 1 – postanowienie "ogólne"
Uzasadnienie: Wojewódzki Sąd Administracyjny w R. postanowieniem z dnia 15 września 2008 r. sygn. akt I SA 763/08 przyznał "J." Spółce z o.o. z siedzibą w Ł. prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie z połowy kosztów sądowych.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd podał, że Spółka złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych. Spółka uzasadniając wniosek stwierdziła, że ostatni rok obrotowy zakończyła stratą bilansową w wysokości 120.000 zł, nie posiada żadnych środków finansowych, zaś wartość jej środków trwałych wynosi około 32.000 zł. Wskazała też, że na posiadanym koncie bankowym BGŻ SA Oddział w Ł. posiada ujemne saldo w wysokości 85.000 zł, wartość kapitału zakładowego wynosi 318.900 zł. Z przedstawionych na wezwanie Sądu, w trybie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – dalej p.p.s.a., dokumentów i oświadczenia wynika, że Spółka nie posiada żadnych nieruchomości oraz środków transportowych, nie obciążają jej żadne kredyty, a na posiadanych rachunkach bankowych nie są dokonywane żadne operacje.
W tym stanie rzeczy Sąd I instancji uznał, że Spółka uprawdopodobniła okoliczności, na które wskazywała, które oznaczają, że nie ma ona środków na pokrycie kosztów sądowych w całości. Dlatego Sąd wniosek strony częściowo uwzględnił. Jednakże Sąd uznał, że w pozostałym zakresie wniosek ten nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż Spółka nie wykazała, że zasługuje na dofinansowanie jej z budżetu państwa w zakresie całkowitym. W ocenie Sądu fakt, że Spółka nadal funkcjonuje, utrzymuje pewien poziom płynności finansowej oznacza, iż ma możliwość zaciągnięcia kredytu bądź podwyższenia kapitału zakładowego.
Spółka w zażaleniu na powyższe postanowienie wniosła o jego uchylenie i przyznanie jej prawa pomocy w postaci zwolnienia w całości od kosztów postępowania w niniejszej sprawie. Spółka zarzuciła, że w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd zawarł wyłącznie teoretyczne rozważania, natomiast nie odniósł się do rzeczywistego stanu sprawy, tj. tego, że skarżąca może dysponować kwotą 22.500 zł tytułem uiszczenia połowy wpisu sądowego. Zarzuciła, że z uwagi na poniesioną stratę za działalność operacyjną w 2008 r. w wysokości 120.000 zł przy uwzględnieniu światowego kryzysu gospodarczego nie dysponuje środkami finansowymi na pokrycie połowy wpisu sądowego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 2 pkt 1 i 2 p.p.s.a. osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, sąd może przyznać prawo pomocy w zakresie całkowitym bądź częściowym, jeżeli ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Ciężar dowodu powyższych okoliczności spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy. Świadczy o tym użycie we wskazanym przepisie zwrotu "gdy wykaże". Dodatkowo należy podkreślić, iż przyznanie prawa pomocy osobom prawnym i innym jednostkom organizacyjnym, przy spełnieniu przesłanek przewidzianych w przepisie art. 246 § 2 pkt 1 i 2 p.p.s.a., nie ma charakteru obowiązującego. Sąd bowiem może, a nie musi, przyznać taką pomoc, gdy w oparciu o powyższy przepis uzna, że zachodzi taka potrzeba w świetle zapewnienia stronie realizacji zasady prawa do sądu.
Oceniając zasadność zażalenia, Naczelny Sąd Administracyjny wziął pod uwagę z jednej strony szeroko rozumiane możliwości finansowej skarżącej, na które zwrócił uwagę Sąd I instancji, ale z drugiej strony istotną okoliczność, tj. fakt wysokości straty bilansowej za 2008 r., niską wartość środków trwałych, sytuację na koncie BGŻ SA Oddział w Ł. oraz to, że przy uwzględnieniu stanowiska zawartego w zaskarżonym postanowieniu Spółka byłaby zobowiązana uiścić wpis sądowy w wysokości 22.500 zł. W tym stanie rzeczy, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżąca wykazała brak dostatecznych środków na pokrycie w całości kosztów postępowania sądowego w połowie. Ponieważ jednak są to koszty jednostkowe, gdyż skarżąca nie wskazywała, aby składała do sądu administracyjnego skargi w innych, analogicznych sprawach, kondycja finansowa ogólna spółki, na którą wskazywał Sąd I instancji np. co do możliwości zdolności kredytowych – wobec braku wykazania przez skarżącą przeszkód w tym zakresie – pozwalała uznać, że jest ona w stanie ponieść koszty postępowania sądowego w rozmiarze 1.000 zł tytułem wpisu sądowego. Skarżąca nie wykazała bowiem braku jakichkolwiek środków w tym względzie odwołując się do panującego kryzysu finansowego, a stwierdzenie to należy uznać za nazbyt ogólnikowe.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. uchylił zaskarżone postanowienie i przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym, tj. poprzez zwolnienie od kosztów sądowych ponad kwotę 1.000 zł, uznając, że w pozostałym zakresie wniosek strony jak i zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Uzasadnienie wyroku