Redakcja serwisu
radca prawny
Trudno jest mi przewidzieć jaką decyzję podejmie sąd. Wszystko zależy od okoliczności danej sprawy. Moim zdaniem trzeba spróbować przekonać sąd, iż takie fizyczne wydzielenie części gruntów byłby korzystne. Trzeba przedstawić swoje stanowisko sądowi – wyjaśnić dlaczego nie chce Pani się zgodzić na sprzedaż i podział uzyskanej sumy np. że wyodrębniona działka będzie przylegać do Pani gruntów, że ułatwi korzystanie z Pani ziemi, że umożliwi poszerzenie upraw, ułatwi dostęp do innych części Pani gospodarstwa itp.
Nie wiem jaka zapadnie decyzja sądu, nie wiem jakie argumenty przedstawią pozostali współwłaściciela, ale wydaje mi się, że sąd zaakceptuje Pani propozycje. Sporny może być np. przebieg granicy albo obszar gruntów jaki miałby Pani przypaść, ale generalnie podział fizyczny rzeczy jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2011 roku sygn. akt ICSK 674/10).
Jednak również i w tym przypadku ustawodawca przewidział pewne ograniczenia. Zgodnie z art. 211 kodeksu cywilnego „Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości”.
Dodatkowo trzeba tu jeszcze zaznaczyć, iż w przypadku gospodarstw rolnych ustawodawca stwierdził, iż podział fizyczny gospodarstwa jest niedopuszczalny, to preferowanym sposobem zniesienia współwłasności jest przyznanie całego gospodarstwa rolnego jednemu ze współwłaścicieli – będzie on musiał oczywiście spłacić pozostałych współwłaścicieli, ale w praktyce takie spłaty rozłożone na wiele lat.
Przepisy kodeksu cywilnego przewidują, iż:
Art. 213.Jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele.
Art. 214. § 1.W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.
§ 2.Jeżeli warunki przewidziane w paragrafie poprzedzającym spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.
§ 3.Na wniosek wszystkich współwłaścicieli sąd zarządzi sprzedaż gospodarstwa rolnego stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 4.Sprzedaż gospodarstwa rolnego sąd zarządzi również w wypadku niewyrażenia zgody przez żadnego ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.
Jeśli wszyscy współwłaściciele zgodzą się na zniesienie współwłasności poprzez podział fizyczny nieruchomości lub tylko wydzielenie odpowiedniej działki dla Pani, to żadne postepowanie sądowe oczywiście nie będzie potrzebne, bo wystarczy spisać umowę w formie aktu notarialnego. Na taką umowę wszyscy musza wyrazić zgodę wszyscy współwłaściciele, a w praktyce osiągniecie porozumienia może się okazać niemożliwe.
Poza tym warto sprawdzić w biurze notarialnym ile będzie kosztowało sporządzenie umowy, bo może się okazać, iż zniesienie współwłasności na drodze sądowej będzie tańsze – zwłaszcza jeśli wszyscy współwłaściciele uzgodnią sposób podziału.
