Czy istnieje sposób na wspólne rozliczenie się małżonków z podatku dochodowego, jeśli mąż ma nieuregulowaną sytuację odnośnie dochodów z jednego miejsca pracy (założono sprawę w Sądzie Pracy)?Czy można w takiej sytuacji uzyskać odroczenie złożenia zeznania podatkowego do czasu uzyskania postanowienia Sądu dla obojga małżonków, czy zostanie ono przyznane tylko mężowi, a żona musi rozliczyć się oddzielnie? (Ma to znaczenie ze względu na to, że mąż był przez większość roku bezrobotny, w związku z czym kwota zwrotu podatku z tyt. wspólnego rozliczenia jest dość znaczna).

Odpowiedź prawnika:

Zgodnie z treścią art. 48 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.) Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może odraczać terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego, z wyjątkiem terminów określonych w art. 68-71, art. 77 § 1-3, art. 79 § 2, art. 80 § 1, art. 87 § 3 i 4, art. 88 § 1 i art. 118 ( tj. z wyjątkiem terminów o charakterze materialnoprawnym – przedawnienie, zwrot nadpłaty, termin wystawienia rachunków, ich przechowywania, wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej).
Użyty przez ustawodawcę zwrot – ważny interes podatnika oraz interes publiczny to klauzule generalne, zwroty o nieostrym zakresie znaczeniowym, odsyłający przy rozstrzyganiu danego przypadku do ocen i pojęć pozaprawnych, takich jak np. względy słuszności, celowości, sprawiedliwości itp. Udzielenie omawianej „ulgi” w polskim prawie podatkowym oparte zostało na zasadzie uznaniowości, o czym świadczy ustawowy zwrot „może”. Oznacza to, iż nawet gdy po stronie podatnika zachodzi przesłanka „ważnego interesu”, organy podatkowe mogą, lecz nie muszą przychylić się do jego wniosku, a decyzja organu nie podlega kontroli (sąd administracyjny bada jedynie, czy organy nie naruszył przepisów proceduralnych, nie wnikając jednakże w samo uznanie).
Podatnik może wiec wnieść do właściwego urzędu skarbowego podanie o odroczenie terminu złożenia zeznania rocznego, jednakże wyłącznie od uznania organu podatkowego zależeć będzie, czy przychyli się do jego wniosku czy też nie. Należy zaznaczyć, iż podanie o odroczenie terminu złożenia zeznania złożyć należy przed jego upływem, albowiem jako termin materialnoprawny nie ulega on przywróceniu.
Odmowa odroczenia terminu w analizowanym przypadku nie powinna komplikować sytuacji podatnika, aby bowiem skorzystać z możliwości wspólnego rozliczenia, małżonkowie muszą spełnić następujące przesłanki (art. 6 ust 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst pierwotny: Dz. U. 1991 r. Nr 80 poz. 350):
1. pomiędzy nimi istnieje wspólność majątkowa,
2. pozostają w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,
3. złożą wniosek o wspólne opodatkowanie wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym.
Ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania przez małżonków z możliwości wspólnego opodatkowania od spełnienia wyłącznie wyżej wskazanych przesłanek, fakt dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy przez sądem, jako nie wymieniony w przepisach prawa podatkowego jako okoliczność wyłączająca możliwość wspólnego rozliczenia się małżonków, nie stanowi ku temu przeszkody. Tak więc małżonkowie spełnią wskazane wyżej przesłanki, mogą skorzystać z możliwości wspólnego opodatkowania, podstawą do rozliczenia będą deklaracje PIT-11 małżonków. Przypominam, iż zeznanie powinno być złożone do 30 kwietnia następnego roku (art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Jeżeli po złożeniu wspólnego zeznania, na skutek wydania wyroku zasądzającego przez sąd pracy przychody, a przez to dochody małżonka ulegną zmianie, podatnicy złożą korektę zeznania, w której wykażą zasądzone kwoty, do czego upoważnia ich art. 81a§1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa; podatnik złoży więc jeszcze raz zeznanie podatkowe, w których wykaże „zaktualizowane” kwoty, zaznaczają w pozycji 8 zeznania kwadrat nr 2 – zatytułowany korekta zeznania, do korekty dołączy również pisemne uzasadnienie przyczyn korekty (art. 81 Ordynacji podatkowej), w którym wyjaśni, iż na skutek wydania wyrodku zasądzającego świadczenie od pracodawcy zwiększeniu uległa wartość jego przychodów, dochodów, zaliczek itd.