Odpowiedź prawnika:
Sąd może ustanowić dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kuratora w następujących wypadkach:
1. W wypadku gdy spółka (szerzej – osoba prawna) nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów (art. 42 Kodeksu cywilnego). Kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów spółki, a w razie potrzeby o jej likwidację.
2. W art. 253 Kodeksu spółek handlowych przewidziany jest kurator dla uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały wspólników ustanawiany przez sąd, gdy:
a) w sprawie dotyczącej uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały wspólników spółki z o.o.
b) pozwana jest spółka
c) i gdy zarząd nie może reprezentować spółki
d) a brak jest uchwały wspólników o ustanowieniu osobnego pełnomocnictwa.
Kuratora w tym wypadku ustanawia sąd właściwy dla rozstrzygnięcia powództwa.
3. Artykuł 69 Kodeksu postępowania cywilnego przewiduje ustanowienie kuratora dla strony niemającej organu powołanego dla jej reprezentowania na wniosek strony przeciwnej, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej czynność procesową niecierpiącą zwłoki.
4. Ustawa o Krajowym rejestrze sądowym przewiduje sytuację, gdy kurator zostanie powołany przez sąd rejestrowy gdy spółka wpisana do rejestru nie wykonuje obowiązków opisanych w art. 24 ust. 1 KrRejSU.
Teraz chciałbym odnieść się do sytuacji opisanej w punkcie 1., gdyż – jak się domyślam – tej sytuacji dotyczy pytanie. Otóż zgodnie z art. 603 KPC kuratora dla osoby pranwej (a co za tym idzie dla spółki z ograniczona odpowiedzialnością) ustanawia sąd opiekuńczy, w okręgu którego osoba ta ma lub miała ostatnia siedzibę. Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający (art. 41 KC). Sądem opiekuńczym jest sąd rejonowy (art. 568 KPC mówi co prawda o sądzie powiatowym, ale zgodnie z ustawą z dnia 19 grudnia 1975 r., przez sąd powiatowy należy rozumieć sąd rejonowy). W zaświadczeniu dla kuratora sąd określa zakres jego uprawnień. Sąd opiekuńczy może wszcząć postępowanie z urzędu. Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy. Obowiązek wymieniony powyżej ciąży przede wszystkim na (stosując analogię określoną w art. 605 KPC): sądach, prokuraturach, notariuszach, organach gminy, organach Policji.
Jeśli chodzi o wynagrodzenie kuratora to reguluje je art. 179 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, na czyje żądanie kurator został ustanowiony. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, a sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego.