Odpowiedź prawnika:

Umorzenie sprawy karnej przez sąd

Możliwość umorzenia postępowania przez sąd po skierowaniu do
niego sprawy przez prokuratora istnieje w pewnych przypadkach:

1) jeżeli w toku postępowania przygotowawczego
zostanie ustalone, że podejrzany dopuścił się czynu w stanie
niepoczytalności, a istnieją podstawy do zastosowania środków
zabezpieczających, prokurator po zamknięciu śledztwa lub
dochodzenia kieruje sprawę do sądu z wnioskiem o umorzenie
postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających (art.
324 kpk). A zatem, aby ten przepis mógł mieć zastosowanie,
podejrzany musiał by popełnić czyn w stanie niepoczytalności,
ale to nie wszystko. Jednocześnie muszą istnieć podstawy do
zastosowania środków zabezpieczających. Te podstawy są opisane w
kodeksie karnym (w art. 93-100) i w skrócie rzecz ujmując,
odnoszą się do sytuacji, w której sprawca popełnia czyn
zabroniony w związku ze swoją chorobą psychiczną, upośledzeniem
umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka
odurzającego. Poza tym musi być jeszcze spełniony jeden warunek:
prokurator musi wystąpić z wnioskiem o umorzenie postępowania i
zastosowanie środków zabezpieczających. Oczywiście, jeżeli
wymienione wyżej przesłanki są spełnione, wówczas prokurator
musi z takim wnioskiem wystąpić. Ale jeżeli w sytuacji, która
została zawarta w pytaniu, prokurator skierował już do sądu akt
oskarżenia, albo wniosek o warunkowe umorzenie postępowania,
wówczas art.324 nie ma już zastosowania.
2) Sąd przed wyznaczeniem terminu rozprawy dokonuje tzw.
wstępnej kontroli aktu oskarżenia. W ramach tej kontroli prezes
sądu kieruje sprawę na posiedzenie min. wtedy, gdy zachodzi
potrzeba umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt
2-11 kpk lub umorzenia postępowania z powodu oczywistego braku
faktycznych podstaw oskarżenia Art. 17. § 1 pkt. 2-11 kpk.
przewidują następujące powodu umorzenia postępowania:
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa
stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa,
3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,
4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze,
5) oskarżony zmarł,
6) nastąpiło przedawnienie karalności,
7) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby
zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy
się,
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych,
9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela,
10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o
ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa
stanowi inaczej,
11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie
Jeżeli więc sąd uzna, że zachodzi któraś z przesłanek
wskazanych w art. 17 § 1 pkt. 2-11 lub stwierdzi, że ma miejsce
oczywisty brak faktycznych podstaw oskarżenia, wówczas umorzy
postępowanie już na posiedzeniu, zanim zostanie wyznaczony
termin rozprawy. Oczywiście, jeżeli już w trakcie rozprawy
okaże się, że zachodzi którakolwiek z przesłanek wymienionych w
art. 17 kpk , sąd również umorzy postępowanie, ale będzie to już
miało miejsce po rozpoczęciu przewodu sadowego.