Odpowiedź prawnika:

Powództwo adhezyjne to sposób dochodzenia roszczeń cywilnych w
procesie karnym. Podstawowym jego zadaniem jest ułatwienie
pokrzywdzonemu uzyskania odszkodowania (względnie
zadośćuczynienia) . Pokrzywdzony może takie powództwo wytoczyć
aż do rozpoczęcia przewodu sądowego, a więc do momentu
odczytania aktu oskarżenia na rozprawie. Powództwo takie może
być jednakże wytoczone jedynie przeciwko oskarżonemu .
Ponadto za pomocą tego powództwa można dochodzić jedynie
roszczeń majątkowych i to wynikających bezpośrednio z
popełnienia przestępstwa .
Warto również zaznaczyć, że powództwo adhezyjne może być
wytoczone zarówno w przypadku przestępstw prywatnoskargowych,
jak i przestępstw ściganych z urzędu.
Powództwo cywilne zgłasza się w formie pisemnej jako pozew,
który odpowiadać powinien rygorom pisma procesowego zawartym w
art. 119 kpk oraz rygorom pozwu w ujęciu procedury cywilnej,
bowiem art. 70 kpk. W kwestiach nieuregulowanych przez kpk, a
dotyczących powództwa adhezyjnego, odsyła do przepisów o
postępowaniu cywilnym.
Sąd odmówi przyjęcia powództwa cywilnego gdy: (art. 65
§1 kpk)
1) powództwo cywilne jest z mocy przepisu szczególnego
niedopuszczalne . Tutaj chodzi głównie o przepisy kpc, a
zwłaszcza o tzw. niedopuszczalność drogi sądowej.
2) roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem
oskarżenia,
3) powództwo zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną (czyli
nie przez pokrzywdzonego)
4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego postępowania lub o
roszczeniu tym prawomocnie orzeczono . Dotyczy to sytuacji, gdy
to samo roszczenie zostało wytoczone w postępowaniu np.
cywilnym. Bowiem pokrzywdzony ma tutaj wybór: albo dochodzi
swego roszczenia na drodze powództwa adhezyjnego, albo też na
drodze postępowania cywilnego
5) po stronie pozwanych zachodzi współuczestnictwo konieczne z
instytucją państwową, samorządową lub społeczną albo z osobą,
która nie występuje w charakterze oskarżonego
na odmowę przyjęcia powództwa zażalenie nie przysługuje.
Sąd pozostawia natomiast przyjęte powództwo cywilne bez
rozpoznania , jeżeli:

1) po rozpoczęciu przewodu sądowego ujawni się
okoliczność skutkująca odmową przyjęcia powództwa
2) po śmierci powoda osoby uprawnione nie wstąpiły w jego
prawa do zakończenia postępowania w danej instancji, ani tez
prokurator nie wytoczył na ich rzecz powództwa
3) powód nie stawił się do chwili rozpoczęcia przewodu
sądowego, a nie wnosił o rozpoznanie sprawy pod jego nieobecność

4) sąd wydaje wyrok inny niż skazanie lub warunkowe
umorzenie postępowania
5) sąd skazuje wprawdzie oskarżonego lub warunkowo umarza
postępowanie, ale materiał dowodowy nie wystarcza do
rozstrzygnięcia powództwa, a jego uzupełnienie spowodowałoby
znaczną przewlekłość postępowania. Sąd jest zobowiązany w takim
przypadku pozostawić powództwo bez rozpoznania, na podstawie
art. 415 § 3 kpk.
6) został wydany nakaz karny, ale materiał dowodowy,
zebrany w postępowaniu przygotowawczym, nie wystarcza do
rozstrzygnięcia powództwa cywilnego (art. 503 § 2 kpk)
Jeżeli powództwo zostało pozostawione bez rozpoznania, wówczas
rozstrzygnięcie to, które jest zawarte w wyroku , można
zaskarżyć. (wyjątkiem jest sytuacja, w której ma miejsce wypadek
wskazany powyżej w punkcie 1)
Jeżeli żaden z wypadków wskazanych powyżej nie zachodzi, wówczas
sąd rozstrzyga co do istoty powództwa, uwzględniając je lub
oddalając. Jeżeli sąd oddali powództwo, albo tez pokrzywdzony
uzna, że zasądzone świadczenie jest zbyt niskie, wówczas nic nie
stoi na przeszkodzie, aby dochodzić tego świadczenia
(ewentualnie dodatkowego świadczenia) na drodze cywilnej.
Warto również zauważyć, że z chwilą, w której pokrzywdzony
stanie się powodem cywilnym, staje się również stroną
postępowania, a co za tym idzie, przysługują mu wszelkie
uprawnienia strony, np. do zaskarżenia wyroku.