Macocha (zmarła w 2013r.) w notarialnym testamencie do całości spadku w częściach równych powołała mnie i moją siostrę, czyli swoje pasierbice. Spadkodawczyni w chwili śmierci była wdową, jej rodzice i jedyna siostra także już nie żyli. Macocha jak również jej siostra nie posiadały własnych dzieci. Wynika z tego, że nie ma ustawowych spadkobierców uprawnionych do zachowku. Do sądu wniesiona została przez mojego pełnomocnika sprawa o stwierdzenie nabycia spadku. Pełnomocnik wskazał we wniosku wyżej wymienionych spadkobierców ustawowych i oświadczył w moim imieniu, że brak jest innych spadkobierców ustawowych. Po upływie 2 miesięcy od daty wniesienia wniosku sąd wezwał do usunięcia braków formalnych m.in. do wskazania imion i nazwisk spadkobierców ustawowych i ich adresów tj. rodzeństwa rodziców spadkodawczyni, a jeśli osoby te nie żyją ? ich zstępnych.
Macocha miała 91 lat więc ani jej rodzice ani rodzeństwo jej rodziców nie żyją. Co do zstępnych rodzeństwa rodziców macochy nie jest mi wiadome czy i gdzie istnieją, jednak wykluczyć tego nie mogę. Obecnie
zrezygnowałam z pełnomocnika. Nie jestem w stanie wskazać zstępnych rodzeństwa rodziców macochy, nigdy ich nie znałam.
1. Czy konieczne jest wezwanie takich hipotetycznych spadkobierców przez ogłoszenie?Wydłuży to postępowanie o minimum 6 miesięcy.
2. Czy można zwrócić się do sądu o zaniechanie żmudnych i czasochłonnych poszukiwań, mając na uwadze jasno wyrażoną wolę spadkodawczyni w testamencie notarialnym i brak ustawowych spadkobierców uprawnionych do zachowku? Czy w ogóle można zaniechać tego wezwania?
3. Czy sąd wzywa przez ogłoszenie spadkobierców sam, czy tylko na wniosek zainteresowanych?
Odpowiedź prawnika:
Niestety nie ma innego sposobu uregulowania sprawy spadkowej w tym przypadku niż przez wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie. Możliwością ominięcia tego obowiązku było zapewnienie, złożone przez Pani pełnomocnika, ale najwyraźniej zapewnienie to sąd uznał za niewystarczające.
Zgodnie z art. 671
§1.Za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę.
§2.W zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome:
1)o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;
2)o testamentach spadkodawcy.
§3.Pod względem skutków karnych zapewnienie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego zapewnienie.
Zgodnie z art.672:
Jeżeli zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.
Nie ma „innego sposobu” na odszukanie potencjalnych spadkobierców – chyba że oczywiście uda się ustalić ich adresy.
W praktyce sprawa ogłoszenia wygląda to w ten sposób, że strona składa wniosek o wezwanie spadkobierców poprzez ogłoszenie, ponieważ nie jest w stanie ustalić czy tacy spadkobiercy w ogóle istnieją, sąd określa wysokość zaliczki jaką strona ma zapłacić na pokrycie kosztów ogłoszenia i potem sąd zarządza wydanie ogłoszenia, czeka 6 miesięcy na zgłoszenie się ewentualnych spadkobierców.